کلید روغنی، کلید اکسپانزیون، انتخاب کلید قدرت
در این مقاله در رابطه با کلید روغنی و کلید اکسپانزیون توضیحات مختصری ارائه می گردد.
کلید روغنی:
این کلید که در سال های 1910 تا 1925 از متداولترین کلیدهای فشار قوی با قدرت زیاد به شمار می رفت. در کلید روغنی در درجه اول از روغن به عنوان عایق استفاده می شود و بدین جهت هر چه فشار الکتریکی شبکه بیشتر باشد حجم روغن داخل کلید نیز زیادتر می گردد. به طوری که وزن روغن در کلید روغنی 220 کیلوولت نزدیک به 200 تن می رسد و همین حجم زیاد روغن یکی از بزرگترین معایب این نوع کلید بخصوص در موقع آتش سوزی است. کلید قدرت علاوه بر اینکه جریان اتصال کوتاه را قطع می کند باید قادر باشد مدار اتصال کوتاه شده ای را نیز به شبکه برق وصل کند.
کلید اکسپانزیون:
کلید اکسپانزیون کلیدی است که در آن از آب به عنوان ماده خاموش کننده جرقه استفاده شده است و به همین جهت اغلب کلید آبی نیز نامیده می شود. یکی از بهترین خواص این کلید این است که چون آب داخل محفظه احتراق قابل اشتعال نیست هیچگونه انفجاری کلید را تهدید نمی کند و مانند کلیدهای روغنی باعث آتش سوزی نمی شود . هر قطب کلید دارای یک محفظه احتراق مخصوص خود است که با مقداری آب و ماده ضدیخ پر شده است. در کلیدهای اکسپانزیون با ولتاژ زیاد به جای آب از روغن مخصوصی که نقطه اشتعال آن خیلی بالا است استفاده می شود.
موارد انتخاب کلید قدرت و انواع کلید قدرت یا دژنکتور در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد.
موارد انتخاب کلید قدرت:
برای انتخاب کلید قدرت باید به نکات زیر توجه کرد: 1) ولتاژ نامی کلید که معمولا برابر ولتاژ شبکه ای است که کلید در آن نصب می شود و می تواند در حدود 155% هم از ولتاژ شبکه کوچکتر باشد. اغلب به خاطر به وجود آوردن اطمینان بیشتر در استحکام شبکه از کلیدی استفاده می شود که ولتاژ نامی آن از ولتاژ شبکه قدری بزرگتر باشد.2) جریان نامی که مساوی با بزرگترین جریان کار معمولی شبکه است 3) قدرت نامی قطع کلید که باید با قدرت اتصال کوتاه در محل کلید مطابقت کند 4) نوع فرمان وصل کلید: دستی – الکتریکی و یا کمپرسی توسط هوای فشرده 5) طریقه نصب کلید: کشوئی- ثابت 6) نوع قطع کننده اتوماتیک : قطع کننده پریمر یا قطع کننده زکوندر 7) برای نصب در شبکه آزاد یا شبکه سرپوشیده.
انواع کلید قدرت یا دژنکتور:
کلید قدرت با توجه به کاربردهایی که دارد در انواع مختلف ساخته می شود و مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از: 1) کلید روغنی 2) کلید اکسپانزیون 3) کلید هوایی 4) کلید گاز سخت(جامد) 5) کلید SF6 6) کلید خلاء.
کلید قدرت یا دژنکتور به صورت اختصار در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد.
دژنکتور کلیدی است که می تواند در موقع لزوم جریان عادی شبکه و در موقع خطا جریان اتصال کوتاه و جریان اتصال زمین ویا هر نوع جریانی با هر اختلاف فازی را سریع قطع کند. یکی دیگر از مشخصات مهم کلید قدرت یا دژنکتور، زمان تاخیر در قطع کلید است .این زمان بر حسب تعریف عبارت است از حد فاصل زمانی بین لحظه فرمان قطع توسط رله مربوطه و آزاد کردن ضامن قطع کلید تا خاموش شدن کامل جرقه
